Lansio cynlluniau ar gyfer ymchwil ac arloesi
21 Gorffennaf 2025
Mae Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda wedi lansio strategaeth uchelgeisiol newydd i yrru datblygiad meddyginiaethau a thriniaethau arloesol ymlaen gyda'r nod o drawsnewid iechyd a lles cymunedau ledled y rhanbarth.
Gweledigaeth y bwrdd iechyd yw darparu ymchwil ac arloesedd o ansawdd uchel sy'n gwella gwasanaethau a chanlyniadau iechyd i'n cleifion a'n staff. Mae'r Cynllun Strategol Ymchwil ac Arloesi yn amlinellu'r dull y bydd y bwrdd iechyd yn ei gymryd dros y pum mlynedd nesaf i gyflawni'r weledigaeth hon.
Dywedodd Cyfarwyddwr Ymchwil, Arloesedd a Gwerth yn Hywel Dda, yr Athro Leighton Phillips: “Dros y pedair blynedd diwethaf, rydym wedi gwneud cynnydd sylweddol, gan godi proffil ymchwil ac arloesedd ar draws y bwrdd iechyd a chyda'n partneriaid.
“Mae gennym gyfleusterau ymchwil dynodedig ar safleoedd y bwrdd iechyd ym mhob sir a mwy o ymchwilwyr clinigol nag erioed o'r blaen. Mae gennym bartneriaethau sefydledig gyda phrifysgolion a diwydiant, a galluoedd arloesi a gwerthuso newydd trwy ein Sefydliad TriTech.
“Fodd bynnag, nawr yw'r amser i adeiladu ar y cyflawniadau hyn a manteisio i'r eithaf ar bolisi ymchwil ac arloesi ffafriol gan lywodraethau a chyfleoedd ariannu yng Nghymru a'r DU.”
Drwy weithredu'r strategaeth hon, bydd yr Athro Phillips a'i dîm yn anelu at roi mynediad i gleifion at ymchwil ac arloesedd mewn meysydd allweddol fel gofal canser, clefydau anadlol, iechyd menywod, clefydau metabolig, gofal sylfaenol, iechyd digidol, a ffactorau cymdeithasol iechyd a lles.
Mae rhan fawr o'r strategaeth yn cynnwys datblygu seilwaith i gefnogi treialon masnachol.
Yr Athro Keir Lewis yw'r ymgynghorydd ac arweinydd clinigol ar gyfer meddygaeth anadlol yn Ysbyty Tywysog Philip. Mae hefyd yn academydd clinigol sy'n golygu ei fod yn cael rhywfaint o amser i ffwrdd o'i ddyletswyddau clinigol i wneud ymchwil.
Mae'n arbennig o awyddus i gael pobl leol i gymryd rhan mewn treialon clinigol masnachol gan fod hyn yn rhoi mynediad iddynt at feddyginiaethau newydd arloesol.
“Yn aml, astudiaethau byd-eang a ariennir gan gwmnïau fferyllol yw'r treialon masnachol hyn. Rydym yn cofrestru cleifion lleol yn y treialon hyn - fel ar gyfer anadlyddion neu wrthfiotigau anadlu - ac os byddant yn llwyddiannus, gall y triniaethau ddod yn ofal safonol o fewn pump i 10 mlynedd.”
“Drwy gymryd rhan mewn treialon clinigol, rydym yn gwella mynediad cleifion at driniaethau arloesol,” meddai'r Athro Lewis.
Un claf yw Jim Carroll, 64, yn wreiddiol o Frynaman ac sydd bellach yn byw yn Abertawe. Cyfarfu Jim, sydd â COPD (Clefyd Rhwystrol Cronig yr Ysgyfaint), â'r Athro Lewis tra'n cael triniaeth yn Ysbyty Tywysog Philip ac ers hynny mae wedi cymryd rhan mewn sawl treial clinigol.
“Rydw i wedi bod yn rhan o ymchwil ar anadlyddion, a daeth yr un rydw i'n ei ddefnyddio nawr o dreial y cymerais ran ynddo,” meddai Jim. “Mae wedi gwneud gwahaniaeth mawr - gallaf nawr gasglu fy wyresau o'r ysgol a bod yn weithredol yn eu bywydau.”
Mae cymryd rhan mewn treialon masnachol nid yn unig yn elwa cleifion ond mae hefyd yn dod ag incwm i'r rhanbarth ac yn cefnogi datblygiad staff.
Mae sefydliadau sy'n ymwneud yn weithredol ag ymchwil wedi'u dangos i ddenu talent gorau a chadw staff hefyd trwy feithrin lefelau uwch o foddhad swydd.
Dywedodd yr Athro Phillips: “Rydym yn cydnabod bod sefydliadau'r GIG sydd â gweithgareddau ymchwil ac arloesi cryf yn elwa nid yn unig cleifion ond hefyd economïau rhanbarthol, Cymru a'r DU trwy yrru arloesiadau newydd, creu swyddi a thwf economaidd.
“Rydym yn sylweddoli bod cyflawni cynnydd yn y meysydd hyn yn gofyn am gydweithio, felly byddwn yn cryfhau ein partneriaethau â phrifysgolion, cyrff cyhoeddus, sefydliadau cymunedol a diwydiant.”
Am ragor o wybodaeth am Gynlluniau Strategol Ymchwil ac Arloesi Hywel Dda: Cyhoeddiadau - Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda
DIWEDD