Fferm solar yn tanio yn fyw
3 Ebrill 2023
Mae fferm solar gyntaf Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda wedi’i throi ymlaen yng Nghaerfyrddin.
Mae gosod paneli 1,098 x 455W nid yn unig yn darparu trydan cynaliadwy i bweru gwasanaethau cleifion a gweinyddol ar safle Hafan Derwen y bwrdd iechyd ym Mharc Dewi Sant, ond mae hefyd yn cyfrannu at leihau allyriadau carbon a hyrwyddo bioamrywiaeth yn yr ardal.
Mae batri 150kW hefyd wedi’i osod ar y safle, gan ddarparu arbedion ychwanegol i’r bwrdd iechyd.
Amcangyfrifir y bydd y datblygiad yn darparu arbedion carbon blynyddol o 110 tunnell o Garbon Deuocsid Cyfwerth (tCO2e), ac yn cynhyrchu tua 474,000 KWhrs o drydan yn flynyddol, gan ddangos manteision buddsoddi mewn ynni adnewyddadwy.
Bydd tua 52% o'r trydan a gynhyrchir yn cael ei ddefnyddio ar y safle gyda'r gweddill yn cael ei allforio.
Mae’r bwrdd iechyd hefyd wedi ymrwymo i wella ansawdd yr amgylchedd naturiol a chynyddu mynediad pobl i fannau naturiol o amgylch ein cymuned a safleoedd ysbytai.
Fel rhan o'r datblygiad sydd ychydig dros erw o dir, mae bioamrywiaeth y safle wedi'i wella i ddarparu mynediad i fannau gwyrdd naturiol i staff a chleifion. Mae'r ardal hon yn cynnwys plannu gwell, mannau eistedd, a byrddau gwybodaeth sy'n esbonio manteision pob un o'r planhigion i'r amgylchedd lleol.
Mae coed ffrwythau a thros 350 o fylbiau blodau gwyllt wedi’u plannu a byddant yn darparu cynefin ychwanegol i fywyd gwyllt, gan gynnwys pryfed peillio a thrychfilod eraill a fydd, gobeithio, yn arwain at gynnydd mewn rhywogaethau adar ac ystlumod ar y safle.
Dywedodd Lee Davies, Cyfarwyddwr Gweithredol Datblygu Strategol a Chynllunio Gweithredol yn BIP Hywel Dda: “Rydym yn falch o fod wedi troi ein fferm solar gyntaf ymlaen, a fydd yn helpu i bweru ein safle Hafan Derwen yng Nghaerfyrddin ac yn cefnogi ein hymrwymiad i leihau allyriadau carbon.
“Mae’r prosiect hwn hefyd yn dangos ymrwymiad y bwrdd iechyd i wella’r amgylchedd naturiol a mynediad i fannau gwyrdd.
“Mae creu man gwyrdd yn fenter wych sy’n rhoi man awyr agored i staff a chleifion i fwynhau a dysgu am yr amgylchedd lleol. Bydd plannu coed ffrwythau a bylbiau blodau gwyllt nid yn unig yn gwella'r ardal yn weledol, ond hefyd yn darparu cynefin i fywyd gwyllt, gan gyfrannu at gadwraeth yr ecosystem leol.
“Ar y cyfan, mae’r prosiect hwn yn enghraifft wych o sut y gall arferion ynni cynaliadwy fod o fudd i’r amgylchedd a chymunedau lleol.”
Mae’r fferm solar 0.5MW yn rhan o strategaeth datgarboneiddio’r bwrdd iechyd gyda chyllid wedi’i sicrhau gan Lywodraeth Cymru a chymorth dichonoldeb, achos busnes, caffael a chyllid cam cynnar a ddarperir gan Wasanaeth Ynni Llywodraeth Cymru.”
Dywedodd Georgia Mostyn, Rheolwr Datblygu gyda Gwasanaeth Ynni Llywodraeth Cymru: "Roedd y Gwasanaeth Ynni yn falch o gefnogi'r Bwrdd Iechyd i ddatblygu'r prosiect cyffrous hwn. Mae'n enghraifft wych o wneud y defnydd gorau o dir gwag ar gyfer datblygu ynni adnewyddadwy i ddarparu carbon ar y safle ac arbedion cost. Mae ychwanegu'r batri i ddarparu arbedion pellach yn arbennig o arloesol ar gyfer prosiect o'r fath ac edrychwn ymlaen at weld y manteision a ddaw yn sgil y fferm solar."
Yn 2019, cyhoeddodd Llywodraeth Cymru Argyfwng Hinsawdd. Mae ganddi darged hirdymor i leihau’r holl allyriadau nwyon tŷ gwydr i sero net erbyn 2050, ac uchelgais i’r Sector Cyhoeddus arwain y ffordd a bod yn sero net erbyn 2030 (yn agor mewn tab newydd).
Mae’r prosiect fferm solar yn Hafan Derwen yn un o’r camau niferus y mae’r bwrdd iechyd yn eu cymryd tuag at fynd i’r afael â’r Argyfwng Hinsawdd.
Hyd yma, mae paneli ffotofoltäig ar y to wedi’u gosod mewn nifer o safleoedd ar draws Hywel Dda gan gynnwys Ysbyty Dyffryn Aman, Bro Cerwyn, Ysbyty Bronglais, Canolfan Iechyd Aberdaugleddau, Canolfan Iechyd Doc Penfro, Llanymddyfri, Ysbyty De Penfro a Chanolfan Gofal Integredig Aberteifi.
Mae pwmp gwres ffynhonnell aer hefyd wedi'i osod ar Ganolfan Gofal Integredig Aberteifi ac mae porthladdoedd ceir solar yn cael eu gosod yn Ysbyty De Penfro ar hyn o bryd. Bydd y bwrdd iechyd yn parhau i archwilio cyfleoedd pellach i leihau allyriadau carbon yn y dyfodol.
--------------------------------
Ynglŷn â Gwasanaeth Ynni Llywodraeth Cymru
Mae gan Lywodraeth Cymru dargedau uchelgeisiol ar gyfer lleihau allyriadau nwyon tŷ gwydr a chynhyrchu ynni adnewyddadwy dan berchnogaeth leol. Mae Gwasanaeth Ynni Llywodraeth Cymru yn cefnogi’r sector cyhoeddus a grwpiau cymunedol i weithio tuag at y targedau hyn.
Mae Gwasanaeth Ynni Llywodraeth Cymru yn darparu cymorth technegol, masnachol a chaffael am ddim i ddatblygu prosiectau effeithlonrwydd ynni, ynni adnewyddadwy a cherbydau allyriadau isel iawn. Mae'r Gwasanaeth Ynni yn helpu gyda chynllunio ariannol a mynediad at gyllid, er enghraifft benthyciadau a grantiau di-log. Mae'r Gwasanaeth Ynni yn cefnogi cynllunio ynni rhanbarthol hirdymor. Hyd yn hyn, mae Gwasanaeth Ynni Llywodraeth Cymru wedi cefnogi 242 o brosiectau i gyrraedd terfyn ariannol ar draws pob un o’r 22 awdurdod lleol yng Nghymru.