Cwrs trawma ar gyfer athrawon a hyfforddwyr chwaraeon y rhanbarth

14 Mai 2025

Mae Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda yn falch o gyhoeddi partneriaeth arloesol gyda thimau mini a thimau iau’r Scarlets a Quins Caerfyrddin i gyflwyno’r cwrs cyntaf ar drawma ar gyfer athrawon, hyfforddwyr chwaraeon llawr gwlad a phroffesiynol y rhanbarth.

Mae’r fenter arloesol hon yn rhan o strategaeth ehangach y Bwrdd Iechyd i wella cefnogaeth llesiant emosiynol a meddyliol mewn ysgolion a chymunedau. Mae’n nodi carreg filltir arwyddocaol fel un o’r cydweithrediadau cyntaf rhwng y Bwrdd Iechyd a thimau chwaraeon proffesiynol ar gyfer hyfforddiant sy’n cael ei lywio gan drawma.

Nod y cwrs, a ddatblygwyd gan Trauma Informed UK ac a gefnogir gan dros 1,000 o astudiaethau ymchwil sy’n seiliedig ar dystiolaeth, yw i roi’r wybodaeth a’r sgiliau i greu amgylcheddau diogel, cefnogol ac sy’n cael eu llywio gan emosiynau i ymarferwyr ar draws gwahanol sectorau—gan gynnwys gofal cymdeithasol, gofal iechyd, gwasanaethau ieuenctid cymunedol ac ysgolion.

Mae’r hyfforddiant yn pwysleisio pwysigrwydd oedolion sydd ar gael yn emosiynol mewn lleoliadau lle mae plant ac ieuenctid yn teimlo’n ddiogel. Gan gydnabod bod llawer o blant yn ystyried eu hyfforddwyr chwaraeon fel ffigurau dibynadwy, nod y cwrs yw grymuso’r hyfforddwyr hyn i gefnogi eu llesiant emosiynol a meddyliol yn effeithiol.

Dywedodd Paul Fisher, Rheolwr Sefydliad Cymunedol y Scarlets:

“Roedd mynychu’r cwrs trawma gwybodus yn cynnig sawl budd gwerthfawr i staff Sefydliad Cymunedol Rygbi’r Scarlets, lle mae ymgysylltu cymunedol, datblygiad ieuenctid, a llesiant chwaraewyr yn ganolog.

Mae ein dealltwriaeth o drawma a’i effeithiau wedi gwella, a hynny trwy ennill gwybodaeth ddyfnach am sut mae trawma yn effeithio ar ymddygiad, rheoleiddio emosiynol a dysgu.

Mae’r dull sy’n seiliedig ar drawma yn cyd-fynd â chyfrifoldebau diogelu, gan helpu ein staff i gydnabod risgiau ac amddiffyn unigolion yn fwy effeithiol, ac mae’n hyrwyddo diwylliant o ddiogelwch, yn enwedig i blant ac ieuenctid.”

Ychwanegodd Neil Evans, Cadeirydd adran Mini ac Iau Quins Caerfyrddin:

“Er bod datblygiad corfforol yn bwysig i’r chwaraewyr, rydym yn awyddus i sicrhau ein bod hefyd yn edrych ar bob agwedd ar ddatblygiad personol ac fel hyfforddwyr mae bod yn wybodus am drawma yn hanfodol i sicrhau ein bod yn gallu nodi unrhyw un a allai fod yn ei chael hi’n anodd.

Mae iechyd meddwl o’r pwys mwyaf i ni gan fod y plant sy’n chwarae i Quins Caerfyrddin yn eu blynyddoedd ffurfiannol iawn ac rydym am ddarparu lle diogel i bawb.”

Yn ogystal â staff hyfforddi’r Scarlets a Quins Caerfyrddin, cymerodd dros 50 o staff ysgolion o bob cwr o ranbarth Hywel Dda ran yn yr hyfforddiant, gan ddod â chyfanswm y nifer o ymarferwyr sy’n wybodus am drawma yn ein hysgolion i bron i 400. Dywedodd Kelly Davies, Arweinydd Gweithredu y Dull Ysgol Gyfan er Llesiant Emosiynol a Meddyliol ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda:

“Rydym yn gyffrous i ddarparu’r offer i athrawon, hyfforddwyr chwaraeon ar lawr gwlad a hyfforddwyr chwaraeon proffesiynol i gefnogi’r plant a’r ieuenctid yn ein rhanbarth. Mae addysg iechyd yn ymestyn y tu hwnt i’r ystafell ddosbarth ac yn cael ei hatgyfnerthu ym mywyd beunyddiol yr ysgol a’r gymuned leol.”

Mae Rhaglen Dull Ysgol Gyfan er Llesiant Emosiynol a Meddyliol BIP Hywel Dda yn cyd-fynd â fframwaith Llywodraeth Cymru, gan fynd i’r afael ag anghenion llesiant emosiynol a meddyliol pob dysgwr a staff ysgol fel rhan o gymuned yr ysgol gyfan.