Cymorth iechyd meddwl arbenigol ar gael dros y ffôn yn Sir Gaerfyrddin
30 Medi 2025
Mae pobl ledled Sir Gaerfyrddin yn cael mynediad at gymorth iechyd meddwl arbenigol am ddim dros y ffôn drwy'r prosiect "Monitro Gweithredol" a ariennir gan glwstwr Meddygon Teulu Tywi Taf o Fwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda.
Wedi'i gyflwyno gan weithwyr proffesiynol hyfforddedig o'r elusen iechyd meddwl leol Sir Benfro a Mind Caerfyrddin, mae'r rhaglen yn cynnig cymorth ymyrraeth gynnar ar gyfer heriau iechyd meddwl gan gynnwys pryder, straen, problemau cysgu, unigrwydd, galar, dicter, a materion sy'n gysylltiedig â'r menopos.
Mae'r rhai sy'n cael eu cyfeirio at y gwasanaeth yn derbyn chwe wythnos o sesiynau hunangymorth dan arweiniad, gan gynnig offer ac awgrymiadau ymarferol i'w helpu i ddeall eu lles meddwl yn well a theimlo mwy o reolaeth dros eu hemosiynau. Mae'r amser aros hefyd yn isel, gyda'r rhan fwyaf o bobl yn dechrau cymorth o fewn pythefnos i gael eu cyfeirio.
Yn ystod y sesiwn, rhoddir lle i'r person archwilio eu meddyliau, eu hymatebion a'u hymddygiadau mewn ffordd ddiogel a strwythuredig. Ochr yn ochr â'r galwadau, maent yn derbyn deunyddiau ysgrifenedig cefnogol naill ai drwy e-bost neu'r post yn dibynnu ar eu dewis ac yn cael eu hannog i ymgysylltu ag adnoddau dilynol i atgyfnerthu eu cynnydd.
Cyflwynir pob sesiwn un-i-un, dros y ffôn ar yr un pryd ac ar yr un diwrnod bob wythnos, gan helpu i sefydlu ymdeimlad o drefn a chysondeb.
Dywedodd un person a gyfeiriodd at y gwasanaeth: “Byddai hyn o gymorth i unrhyw un gydag unrhyw beth maen nhw'n mynd drwyddo. Mae'n wasanaeth defnyddiol iawn sy'n hawdd oherwydd ei fod dros y ffôn. Yr un amser bob wythnos hefyd felly mae'n drefn arferol.”
Er mwyn helpu i ysgogi pobl ac olrhain cynnydd, mae sgoriau lles yn cael eu monitro ar ddechrau a diwedd y rhaglen. Yna cynigir cefnogaeth bellach yn Mind Caerfyrddin neu un o'u lleoliadau galw heibio ledled y sir i adeiladu ar lwyddiant.
Mae effaith y gwasanaeth eisoes wedi bod yn sylweddol. Yn y chwarter diwethaf, atgyfeiriwyd 58 o bobl at Fonitro Gweithredol, ac adroddodd 100% o gleientiaid welliannau mewn pryder, iselder a lles cyffredinol. Mae adborth gan y rhai sydd wedi defnyddio'r gwasanaeth wedi bod yn hynod gadarnhaol.
Dywedodd un person: “Rydw i wedi cael 50 mlynedd o gwnsela, ac rydych chi wedi torri’r wyneb a helpu. Mae hyn yn fwy na gwasanaeth dros dro yn unig!”
Meddai un arall: “Dyma’r gwasanaeth mwyaf cynhyrchiol a defnyddiol i mi erioed ei gael. Dw i’n gweld eich sesiynau chi gymaint yn fwy defnyddiol na’r sesiynau awr o hyd yn y gorffennol; rydych chi wedi helpu cymaint.”
Mae ymarferwyr a ddarparodd y gwasanaeth hefyd wedi siarad am y gwahaniaeth y mae'n ei wneud.
Dywedodd un Ymarferydd Monitro Gweithredol: “Mae’n anodd mynegi mewn geiriau’r gwahaniaeth rydw i wedi’i weld mewn cleientiaid yn dilyn Monitro Gweithredol. Rydw i wrth fy modd yn gweithio ar y prosiect hwn oherwydd ei fod wir yn gwneud y byd yn lle gwell!”
Ychwanegodd un arall: “Gallai cael cyfnod byr o amser wedi’i amserlennu bob wythnos i fyfyrio, i ddathlu llwyddiannau a gwneud gwelliannau lle nad yw pethau wedi mynd fel y gobeithiwyd fod yr ateb i straen bywyd modern.”
Dywedodd Jill Paterson, Cyfarwyddwr Gofal Sylfaenol, Gofal Cymunedol a Hirdymor ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda: “Mae Monitro Gweithredol yn gwella bywydau drwy gynnig cymorth amserol a hygyrch cyn i bobl gyrraedd pwynt argyfwng. Mae'n ffordd syml ond pwerus o ymyrryd yn gynnar a lleihau'r angen am ymyriadau mwy difrifol ymhellach ymlaen.
“Mae hwn yn enghraifft wych o sut y gallwn ddod â chymorth iechyd meddwl effeithiol a thosturiol yn uniongyrchol i bobl yn ein cymunedau.”
Mae hunangyfeirio i'r gwasanaeth ar gael i bobl sy'n byw yn Sir Gaerfyrddin drwy'r ffurflen ar-lein (agor mewn tab newydd) neu drwy gysylltu â Joe Salerno, Cydlynydd Monitro Gweithredol, yn joe@pcmind.org.uk
DIWEDD