Uned Ganser Leri yn Ysbyty Bronglais yn agor yn swyddogol

12 Mai 2025

Agorwyd Uned Ganser Leri Ysbyty Bronglais yn swyddogol ar 10 Mai 2025 gan y tîm sy’n gofalu am gleifion â chanser yn ysbyty Aberystwyth.

Bydd yr uned £3 miliwn, a ariennir yn bennaf gan incwm elusennol, yn darparu triniaeth a gofal i bobl â chanser o Geredigion, Gogledd Powys a De Gwynedd.

Daeth cleifion a'u teuluoedd, codwyr arian a rhoddwyr, staff yr ysbyty ac aelodau o'r gymuned leol ynghyd yn y dathliad agor swyddogol ddydd Sadwrn.

Gyda chyflwynydd BBC Radio Wales, Eleri Siôn, cafodd y gwesteion perfformiad o ganeuon gan Gôr Meibion ​​Machynlleth a chawsant weld y gwaith celf hardd a barddoniaeth wedi’u hintegreiddio i amgylchedd cleifion.

Wrth siarad yn yr agoriad swyddogol, dywedodd Dr Elin Jones, Oncolegydd Ymgynghorol yn Ysbyty Bronglais: “Roeddwn i’n gallu ymweld â’r uned wrth i’r pethau olaf gael eu rhoi yn eu lle a chael fy ngorchfygu gan y teimlad o ryddhad, a balchder, ein bod yn y pen draw wedi gwireddu’r hyn a oedd yn ymddangos fel breuddwyd yn unig ar adegau, sef yr uned ganser bwrpasol gyntaf yn Ysbyty Bronglais.

“Roedd yr awydd am yr uned hon yn amlwg pan ymunais â Thîm Oncoleg Bronglais yn 2004. Diolch byth, mae haelioni aruthrol y cymunedau o fewn Ceredigion, Powys a Gwynedd sydd wedi cyfrannu arian er cof am anwyliaid, trwy weithredoedd elusennol, a digwyddiadau dros y 25 mlynedd diwethaf, wedi gwneud hyn yn bosibl.

“Felly heddiw, rwy’n diolch i waith diflino tîm y prosiect sydd wedi gwneud i hyn ddigwydd, ond yn bennaf oll, rwy’n diolch yn wirioneddol o waelod fy nghalon, yr unigolion, teuluoedd, grwpiau cymunedol, clybiau a sefydliadau, ein hangylion sydd wedi bod gyda ni am y 25 mlynedd diwethaf, fel chi, sydd wedi gwneud hon yn uned i wasanaethu’r gymuned gan fod yn rhaid i’ch ffrindiau a’ch anwyliaid wynebu eu taith canser.

“Gobeithio y bydd cleifion nawr yn teimlo eu bod yn dod i uned, gan weddu i’w dewrder a’u gostyngeiddrwydd, lle y gallant deimlo’n ddiogel.”

Rhan annatod o olwg a theimlad yr uned newydd yw'r gwaith celf a'r farddoniaeth drwyddi draw. Mae Grŵp Celf Gyhoeddus gyda chynrychiolwyr staff a chleifion wedi cydweithio dros y ddwy flynedd ddiwethaf i sicrhau bod y weledigaeth artistig o ‘dynnu ar ein hamgylchedd hardd i’n helpu i feithrin ein cleifion trwy ddewis lliwiau, siapiau a delweddau sy’n adlewyrchu llonyddwch a dibynadwyedd natur’ wedi’i hymgorffori ym mhob rhan o’r uned.

Bydd cleifion a staff yn cael eu trwytho’n llwyr yng ngwaith Catrin Jones, prif artist yr uned; artist a gwneuthurwr printiau o Aberystwyth Marian Haf; Eurig Salisbury, Bardd Tref Aberystwyth 2023–5; yr Athro Catrin Webster, Pennaeth Ysgol Gelf Aberystwyth; a Molly Brown, un o raddedigion Ysgol Gelf Aberystwyth.

Dywedodd Rachel Bran, Uwch Brif Nyrs Uned Ganser Leri: “Mae celf yn chwarae rhan mor bwysig wrth greu amgylchedd tawel sy’n hybu iachâd.

“Rydym wedi bod yn ffodus iawn i gael cymaint o dalentau anhygoel, lleol yn ymwneud â chreu amgylchedd hardd, gan ddarparu ymdeimlad o ddiogelwch, preifatrwydd, urddas a chysur i gleifion a staff fel ei gilydd.

“Hoffwn ddiolch i bawb a gyfrannodd at ein Grŵp Celf Gyhoeddus dros yr ychydig flynyddoedd diwethaf am eich amser, mewnbwn creadigol a chefnogaeth.”

Mae dodrefn cleifion wedi’u hymgorffori i gyd-fynd â gwaith celf a ‘naws’ yr uned o ran dewis dylunio a lliw. Mae cadeiriau triniaeth newydd wedi'u prynu i sicrhau'r cysur gorau posibl i gleifion sy'n cael triniaeth.

Diolch yn arbennig hefyd i Hugh, Jean a Jane Lloyd Francis am eu haelioni wrth wneud y gwaith o adnewyddu ardal y clinig cleifion allanol yn yr uned yn realiti.

Bydd gofal cleifion yn dechrau yn yr uned o ddydd Llun 12 Mai, a hoffem ddiolch i gleifion a’u teuluoedd am eu cefnogaeth a’u dealltwriaeth dros y flwyddyn ddiwethaf tra bod gwaith adeiladu wedi’i wneud.

Dywedodd Dr Neil Wooding, Cadeirydd Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda: “Roedd yn braf dathlu agoriad swyddogol Uned Ganser Leri gyda’r holl bobl sydd wedi bod yn allweddol i’w gwireddu.

“Mae’n destament i’r hyn y gall ei gyflawni pan fydd cymuned yn darganfod yr hyn sy’n bwysig iddi. Dim ond diolch i gefnogaeth elusennol hael o bob rhan o’r rhanbarth y mae Ysbyty Bronglais yn ei wasanaethu y mae wedi bod yn bosibl.

“Ar ran y bwrdd iechyd, diolch a llongyfarchiadau i bawb a gymerodd ran. Rydych wedi sicrhau y bydd y rhai sydd angen gofal a thriniaeth ar gyfer canser yn awr ac yn y dyfodol yn cael gofal yn yr amgylchedd gorau posibl sydd agosaf at adref.”