7 Mai 2025
Mae rhaglen ragsefydlu ar-lein rhithiol ddigidol arloesol sy’n cael ei rhedeg gan Fwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda gyda’r nod o gefnogi cleifion i fod yn barod yn feddyliol ac yn gorfforol ar gyfer eu llawdriniaeth ddewisol wedi ennill dwy wobr genedlaethol.
Enillodd tîm Rhagsefydlu ac Optimeiddio Orthopedig Rhithiol y bwrdd iechyd y Categori Gwneud y Mwyaf o Ddigideiddio, sef gwobrau gofal iechyd 3A Llywodraeth Cymru a gynhaliwyd yng Nghaerdydd yn ddiweddar.
Cawsant eu canmol am ddefnyddio offer digidol - gan gynnwys sesiynau iechyd, ffitrwydd a lles ar-lein - i ddarparu gofal personol, gan helpu pobl sy'n aros am lawdriniaeth orthopedig i baratoi ar gyfer eu triniaeth.
Roedd y beirniaid hefyd wedi'u plesio gan sut y gellid defnyddio'r model digidol hwn ledled y wlad, a enillodd y wobr Enillydd Cyffredinol i'r tîm.
Rhywun sydd wedi elwa o’r rhaglen arobryn hon yw cyn-athrawes a newyddiadurwr 80 oed Stella Nicholls o Aberdaugleddau.
Roedd Stella wedi dioddef o boen yn ei chlun ers sawl blwyddyn ac roedd hyn wedi ei gadael yn methu â gwneud llawer o'r pethau roedd hi'n eu caru fel garddio, mynd allan i gwrdd â ffrindiau ac ymweld â'r theatr.
Ym mis Ionawr 2025, cafodd Stella glun newydd yn Ysbyty Tywysog Philip, Llanelli ac mae bellach yn gallu symud o gwmpas yn hollol ddi-boen a pharhau i fwynhau ei bywyd.
Cafodd Stella ei hasesu gan y tîm Rhagsefydlu ac Optimeiddio gan ei bod wedi bod ar restr aros am lawdriniaeth i gael clun newydd. Nododd ei hasesiad 8 mis cyn ei llawdriniaeth rai newidiadau y gallai Stella eu gwneud i atal oedi yn ei llawdriniaeth, i wella ei hiechyd cyffredinol, ei lles ac adferiad ar ôl llawdriniaeth. Roedd y rhain yn cynnwys lleihau ei Mynegai Màs y Corff (BMI) a chynyddu ei gweithgaredd.
“Cefais wahoddiad i gymryd rhan mewn cwrs ar-lein sy’n cael ei redeg gan y Tîm Rhagsefydlu ac Optimeiddio ar gyfer Llawfeddygaeth Orthopedig yn Hywel Dda,” meddai Stella.
“Cefais fy nghofrestru ar gwrs 12 wythnos o sesiynau fideo ar-lein. Bob wythnos roedd aelodau o’r tîm yn cynnal fy hun a grŵp bach o gyd-gleifion ar y rhestr aros am lawdriniaeth orthopedig ar gyfer sesiwn o ffisiotherapi o bell a sgyrsiau ar amrywiaeth o bynciau gyda’r nod o wella ansawdd ein bywyd yn y presennol a’n paratoi ar gyfer llawdriniaeth yn y dyfodol,” esboniodd Stella.
“Roedd y sesiynau ffisio yn cynnwys ymarferion y gallem eu gwneud yn ein cartrefi ein hunain, yn bennaf yn eistedd neu’n defnyddio cadair fel cymorth, a pharhaodd y rhain am tuag awr. Roedd y sgyrsiau’n cwmpasu pethau fel deiet, hwyliau, rheoli poen, blinder a beth i’w ddisgwyl cyn, yn ystod ac ar ôl ein llawdriniaeth yn y pen draw, ”parhaodd Stella.
“Roedd yn wych derbyn gwybodaeth mor ddefnyddiol a gallu rhannu fy mhrofiad a’m pryderon gyda chleifion eraill sy’n delio â’r un pethau. Fe wnaethom ffurfio uned deuluol fach ac edrychais ymlaen at y sesiynau hyn.”
“O fewn wythnosau i ddechrau, sylwais ar welliant sylweddol yn fy lefelau symudedd a phoen ac roedd y newidiadau a weithredais yn fy neiet yn golygu fy mod wedi colli swm ansylweddol o bwysau.”
“Ni allaf orbwysleisio’r effaith gadarnhaol a gafodd y cwrs hwn ar fy lles meddyliol a chorfforol,” meddai Stella. “Mae bod mewn poen difrifol yn beth anodd iawn ymdopi ag ef pan fyddwch chi mewn ciw a does gennych chi ddim syniad pa mor hir ydyw, pa mor gyflym mae'n symud a ble mae eich lle ynddo.
“Un peth y byddwn i’n ei ddweud am bobl sydd ar restrau aros hir am lawdriniaeth orthopedig yw eu bod yn dioddef o deimlad o esgeulustod llwyr. Rydych chi’n teimlo’n angof, dim ond rhif ar restr, felly roeddwn i’n synnu ac wrth fy modd i gael fy nghysylltu gan y tîm rhagsefydlu orthopedig ynglŷn â’r cwrs.
“Yn syml, fe wnaeth bod ar y cwrs wneud i mi deimlo bod y diwedd o’r diwedd yn y golwg ac rwy’n sicr fy mod wedi cyrraedd yr ysbyty ar gyfer fy llawdriniaeth wedi paratoi’n llawer gwell nag y byddwn wedi gwneud fel arall. Rwy’n ddiolchgar i bob aelod o’r Tîm Rhagsefydlu am y gofal y maent wedi’i roi i mi ac yr wyf yn siŵr y byddant yn parhau i’w roi i gleifion eraill fel fi.”
Rebecca Bowen yw Deietegydd Arweiniol Clinigol y Tîm Rhagsefydlu ac Optimeiddio ac mae wrth ei bodd gyda’r canlyniadau y mae cleifion yn eu cyflawni.
“Mae’r rhaglen 12 wythnos ar gyfer Rhagsefydlu ac Optimeiddio yn rhan o’n gwaith i gefnogi polisi 3P Llywodraeth Cymru – Hybu ymddygiad iechyd gwell; Atal iechyd rhag gwaethygu a Pharatoi cleifion ar gyfer triniaeth ac adferiad. Ein nod yw sicrhau bod cleifion yn aros yn dda ac yn ffit am lawdriniaeth er mwyn osgoi unrhyw gansladau munud olaf. Mae Stella yn stori lwyddiant wirioneddol ac yn enghraifft wych o sut y gallwn gefnogi cleifion i aros yn iach.”
I gael rhagor o wybodaeth am Aros yn Iach am lawdriniaeth, cysylltwch â’r Gwasanaeth Cymorth Rhestr Aros ar 0300 3038322 opsiwn 3.
DIWEDD