Neidio i'r prif gynnwy

Pan Fo'r Nos yn Hir – When the Night is Long

20 Rhagfyr 2024

Dyma fersiwn ysgrifenedig o stori wedi'i hadrodd gan ddelweddau mewn fideo Nadolig a gynhyrchwyd gan Fwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda. Y gerddoriaeth sy’n cyfeilio yw’r gân Gymraeg boblogaidd o’r enw Pan Fo’r Nos yn Hir, sy’n cyfieithu i Pan Fo’r Nos yn Hir, wedi’i hysgrifennu gan Ryan Davies, ac yn cael ei chanu’n swynol yn y cefndir. I wrando, cliciwch yma (agor mewn dolen newydd).

Mae’n eiliadau olaf y cyfnos yn Aberystwyth, tref arfordirol yng ngorllewin Cymru. Mae Ysbyty Bronglais rhwng tai ar y bryn. 

Rydym yn gwylio wrth i aelod o staff gerdded yn raddol i fyny'r bryn ac i mewn i'r ysbyty. Mae hi'n pasio rhai addurniadau Nadolig yn y fynedfa ac yn rhoi nod o gydnabyddiaeth i aelod o staff y dderbynfa. 

Symudwn i'r tu allan i'r ysbyty, o ddau lawr i fyny. Mae'r nos wedi disgyn. Mae'r adeilad mewn tywyllwch, ond mae pob ffenestr yn taflu golau o'r tu mewn, a gwelwn Maggie y claf yn y ffenestr yn edrych allan ar y dref. 

Mae'r olygfa'n newid a Maggie, sy’n ifanc am ei 77 oed ond â llygaid doeth, mewn gwely ysbyty. Mae ein haelod o staff yn cerdded i mewn, ac mae ei gwisg yn gwneud yn glir nawr ei bod yn feddyg.  

Yn gwmni iddi mae aelod arall o staff. Mae'n gwisgo sgrybs gwyn ac mae ganddo ffurflen therapi galwedigaethol, y mae'n ei llenwi, ac yn dangos anogaeth wrth ymyl gwely'r claf. 

Mae staff gweinyddol a nyrsio mewn swyddfa yn mewnbynnu data i gyfrifiadur ac yn cadw ffeiliau yn ofalus. 

Yn ôl yn ystafell ysbyty Maggie mae aelod o’r tîm domestig yn newid cas gobennydd ac yn cefnogi Maggie i fod yn gyfforddus wrth iddynt sgwrsio am y noson. Gwelwn gip y tu ôl i'r llenni nawr mewn coridor ysbyty cyfagos lle mae porthor yn gwthio troli llawn ddilad i’w golchi tuag at ei gyrchfan.  

Wrth ymyl gwely'r claf, mae'r meddyg yn siarad â Maggie ac yn dangos sut y bydd yn rhoi mwgwd ocsigen arni. Mae'r olygfa'n symud i lyfrgell offer yr ysbyty lle mae dau dechnegydd yn gweithio gyda'i gilydd i brofi a pharatoi'r offer i'w ddefnyddio. 

Mae'r meddyg yn sychu tu mewn braich Maggie yn ysgafn i baratoi i dynnu gwaed cyn i'r olygfa symud i'r labordy patholeg. Gwelwn y defnydd o roboteg yn y labordy yn codi'r poteli sampl, yn ogystal â gwyddonwyr yn darllen y gwaed o dan ficrosgop.  

Yn y gegin, mae pupurau ffres, lliwgar yn cael eu torri gan staff arlwyo mewn côt cogydd gwyn. Yn ôl gyda Maggie, mae hi'n dal yng ngwely'r ysbyty ond yn eistedd i fyny nawr ac yn gwisgo het Siôn Corn. Mae gwirfoddolwr mewn crys-t melyn llachar yn danfon hambwrdd o fwyd. 

Mae'r ffilm yn symud y tu allan nawr. Mae'n gefn gwlad, gyda chaeau gwyrdd a thractorau rhwng perthi. Mae car yn teithio i fyny'r bryn. Gwelwn ffôn ar y dangosfwrdd a daw'r alwad gan nyrs ardal. Mae'r gyrrwr, therapydd galwedigaethol cymunedol, yn dod â’r car i stop ar ochr y ffordd ac yn cymryd yr alwad wrth iddi wneud nodiadau.  

Yn ôl yn yr ysbyty, mae Maggie yn deffro o’I chwsg ac yn gwenu wrth iddi weld y meddyg wrth ymyl y gwely. Mae hi'n meddwl yn ôl i'r diwrnod cynt pan gafodd alwad FaceTime gyda'i theulu. Fe welwn Maggie yn chwifio i mewn i sgrin y llechen a gallwn weld y ffrâm yn llawn gyda'i merch a'i hwyrion i gyd yn byrlymu o newyddion.  

Mae gweithiwr domestig mewn sgrybs byrgwndi yn mynd heibio i ddrws ystafell Maggie wrth iddo fopio’r llawr, ac yn codi llaw arni. 

Wrth i Maggie gysgu yn y gwely, gwelwn ddwylo’n ysgafn yn gosod anrheg Nadolig wedi’i lapio mewn papur brown a rhuban glas ar y cwpwrdd wrth ymyl ei gwely. 

Mae'r meddyg yn symud i ystafell staff nawr, ac yn eistedd mewn blinder, ac yn ymestyn allan i roi'r gynnau’r tegell.  

Gerllaw, mae grŵp o nyrsys a chynorthwywyr gofal iechyd mewn sgrybiau a bandiau pen Nadoligaidd, yn rhannu dymuniadau da wrth iddynt roi band pen i gydweithiwr.  

Mae'r olygfa yn torri'n ôl i ystafell Maggie. Wrth i’r meddyg wneud nodiadau, mae Maggie’n llwyddo i osod cerdyn Nadolig, gyda llun o goeden Nadolig arni, yn gudd ym mhoced y meddyg heb iddi sylwi.  

Mae ein meddyg yn cerdded allan o'r ysbyty i olau toriad gwawr gyda staff eraill, yn siarad wrth fynd. Mae hi ychydig o gamau y tu ôl i'r lleill pan mae hi'n sylweddoli bod rhywbeth yn ei phoced. 

Mae hi’n tynnu’r cerdyn allan a’i agor, a darllenwn mewn nodyn llawysgrifen ‘Diolch pawb, thank you all’ Mae hi’n gwenu. Rydym yn tremio allan ac uwchben nawr ac yn gweld yr ysbyty unwaith eto, yng nghanol yn y gymuned ac yng ngoleuni diwrnod newydd.