Cefnogi pobl sy'n byw gydag eiddilwch yn Sir Benfro

7 Chwefror 2025

Ar y 6ed o Chwefror, croesawodd Ysbyty Llwynhelyg Jeremy Miles, Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gofal Cymdeithasol i rannu sut mae’r ysbyty’n rheoli gofal pobl sy’n byw gydag eiddilwch yn rhagweithiol.

Cyfarfu Ysgrifennydd y Cabinet â’r tîm sydd wedi datblygu gofal model gwasanaeth eiddilwch acíwt ar gyfer pobl sy’n wynebu’r risg fwyaf o gwympo, anabledd, cael eu derbyn i’r ysbyty, neu’r angen am ofal hirdymor tra’n ymweld â ward wag a ariennir gan Lywodraeth Cymru i gefnogi cam dau y gwaith diogelwch tân yn yr ysbyty.

Mae Dr Angela Puffet, Meddyg Ymgynghorol sy’n arbenigo mewn gofal i’r henoed yn Ysbyty Llwynhelyg yn esbonio: “Mae eiddilwch yn gyflwr iechyd nodedig sy’n gysylltiedig â’r broses heneiddio lle mae llawer o systemau’r corff yn colli eu cronfeydd wrth gefn yn raddol. Mae tua 10 y cant o bobl dros 65 oed yn eiddil, gan godi i rhwng chwarter a hanner y rhai dros 85 oed.

“Mae pobl sy’n eiddil yn elwa ar ddull amlddisgyblaethol, sy’n galluogi cleifion i gael mynediad at asesiad cynhwysfawr gan y tîm amlddisgyblaethol arbenigol o fewn 24 i 72 awr i gael eu derbyn. Mae hwn yn ymyriad sy’n seiliedig ar dystiolaeth gyda’r nod o leihau’r risg o gwympo, anabledd a chael eich derbyn i’r ysbyty.”

Dywedodd Jeremy Miles, Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gofal Cymdeithasol: “Roedd hwn yn gyfle i weld yn uniongyrchol sut mae’r uned yn Ysbyty Llwynhelyg yn cefnogi pobl hŷn o ardal Sir Benfro i gynnal eu hannibyniaeth, a fydd yn arwain at ansawdd bywyd gwell ac yn lleddfu’r pwysau ar y GIG.

“Mae’r uned ansawdd uchel hon yn dod â chlinigwyr a gweithwyr proffesiynol ar draws iechyd a gofal cymdeithasol ynghyd i ddarparu gofal arbenigol pan fo angen, gan ganolbwyntio ar yr egwyddor o ofal brys yr un diwrnod, helpu i atal cymhlethdodau, lleihau arosiadau ysbyty y gellir eu hosgoi, a chefnogi pobl i ddychwelyd adref pan fyddant yn ffit ac yn barod i fynd adref.”

Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda (BIP) oedd y bwrdd iechyd cyntaf yng Nghymru i ymuno â’r Rhwydwaith Eiddilwch Acíwt yn 2018. Yn dilyn hyn, fe wnaeth y tîm arloesi gyda phrosiect gwella eiddilwch uchelgeisiol, gyda’r nod o adeiladu ar y gwaith rhagorol sydd eisoes yn cael ei wneud gyda chleifion â dementia ac ymgorffori cleifion bregus yn y gwelliannau hyn.

Dywedodd Bethan Andrews, Rheolwr Cyffredinol Dros Dro yn Ysbyty Llwynhelyg: “Rydym yn falch iawn o rannu’r gwaith sy’n cael ei wneud gyda Mr Miles a’r effaith y mae wedi’i chael ar bobl sy’n byw gydag eiddilwch a dementia sy’n derbyn eu gofal yn Ysbyty Llwynhelyg.

“Roedd y prosiect gwella eiddilwch yn canolbwyntio ar gleifion yn cyrraedd ein Hadran Achosion Brys ac mae’n arbenigo mewn pobl ag eiddilwch a dementia. Arweiniodd y llwyddiant cychwynnol at ddatblygu’r llwybr ymhellach i gynnwys yr uned eiddilwch acíwt a Ward 12 yn Ysbyty Llwynhelyg, a Ward Sunderland yn Ysbyty De Sir Benfro.

“Rydym yn credu’n gryf yn Ysbyty Llwynhelyg a Sir Benfro fod y llwybr yn cychwyn gartref, felly wrth symud ymlaen mae’r gwasanaeth bellach yn canolbwyntio ar egwyddorion cartref yn gyntaf a rheoli eiddilwch cyn ac ar ôl ysbyty.”