Gwybodaeth i ofalwyr

Pwy yw gofalwyr?

Gofalwr yw rhywun, o unrhyw oedran, sy'n darparu cefnogaeth ddi-dâl i berthynas, ffrind neu gymydog sy'n sâl, yn fregus, yn anabl neu sydd â phroblemau iechyd meddwl neu sy'n cael ei effeithio gan gamddefnyddio sylweddau ac na allai ymdopi heb eu cymorth. Fe'u gelwir yn aml yn "ofalwyr di-dâl".

Gall gofalwyr di-dâl ddarparu cefnogaeth ymarferol ac emosiynol, cynorthwyo gyda gofal personol, materion ariannol, cymorth corfforol, a llawer mwy; ac yn aml yn gwneud yr holl bethau hyn wrth geisio cynnal bywyd eu hunain.

Mae gofalwyr ifanc o dan 18 oed ac yn aml yn ymgymryd â chyfrifoldebau gofalu ymarferol a/neu emosiynol a fyddai fel arfer yn ddisgwyliedig gan oedolyn. Gall y tasgau a gyflawnir amrywio yn ôl natur y salwch neu'r anabledd, lefel ac amlder yr angen am ofal a strwythur y teulu cyfan.

Gall gofalwr ifanc wneud tasgau ymarferol, fel coginio, gwaith tŷ a siopa ac mae llawer yn gwneud gofal corfforol a phersonol, fel gwisgo, golchi, helpu gydag anghenion toiled yn ogystal â rheoli cyllideb y teulu, casglu budd-daliadau a phresgripsiynau. Mae rhai yn darparu lefelau uchel o ofal fel y prif ofalwr, tra bod eraill yn cynnig cefnogaeth reolaidd, fel helpu brawd neu chwaer. Beth bynnag, gall gofalu effeithio ar eu gallu i fwynhau plentyndod neu fywyd cymdeithasol nodweddiadol.

Gall unrhyw un, hen ac ifanc, ddod yn ofalwr di-dâl a gall hyn ddigwydd yn raddol neu dros nos, ond mae cefnogaeth ar gael i unrhyw un ar unrhyw adeg o'u taith ofalu.

Pam rydyn ni'n cefnogi gofalwyr?

Mae'r Bwrdd Iechyd yn cydnabod y cyfraniad enfawr y mae gofalwyr di-dâl yn ei wneud i gymdeithas a'r rôl bwysig y maent yn ei chwarae wrth gadw teuluoedd a chymunedau gyda'i gilydd. Rydym yn gwybod, er y gall gofalu fod yn gadarnhaol ac yn werth chweil, y gall hefyd gael effaith negyddol ar lesiant corfforol ac emosiynol gofalwyr di-dâl. Mae'r rhan fwyaf yn derbyn eu cyfrifoldebau gan eu bod yn dymuno helpu a chefnogi eu teulu a'u ffrindiau, ond rydym hefyd yn gwybod y gall gofalu fod yn unig. Gall eithrio pobl rhag cyflogaeth, arwain at ynysu cymdeithasol, caledi ariannol ac anawsterau i gynnal bywyd eu hunain.

Ein gweledigaeth yw sicrhau bod gofalwyr di-dâl yn cael eu cydnabod a'u gwerthfawrogi fel partneriaid cyfartal yn y gofal y maent yn ei ddarparu. Rydym am helpu pobl nad ydynt yn ystyried eu hunain fel rhai sydd â chyfrifoldebau gofalu i gael eu cydnabod fel y cyfryw. Ein nod yw eu helpu i hunan-adnabod fel gofalwyr di-dâl a chael mynediad at y gefnogaeth sydd ei hangen arnynt i gynnal eu hiechyd a'u lles eu hunain.