Straen wedi trawma

Ar ôl profiad trawmatig, fel bod yn sâl iawn yn yr ysbyty, gall gymryd amser i'n hymennydd brosesu'r profiad. Mae'n arferol teimlo sioc, wedi gorlethu neu’n ddideimlad, a chael atgofion a hunllefau byw a brawychus. I'r mwyafrif o bobl bydd y teimladau hyn yn dechrau mynd dros ddyddiau neu wythnosau.

I rai pobl, mae'r rhain yn parhau ac yn dechrau cael effaith ar fywyd o ddydd i ddydd. Gelwir hyn yn Anhwylder Straen Wedi Trawma (PTSD). Dyma prif symptomau PTSD:

• Ail-brofi’r trawma fel ôl-fflachiadau, hunllefau neu ymateb yn eich corff.
• Osgoi meddyliau, teimladau neu atgofion o’ch profiad
• Newidiadau negyddol yn eich meddyliau neu hwyliau e.e. pryder, euogrwydd, anniddigrwydd, hwyliau isel
• Teimlo’n nerfus a chael eich dychryn yn hawdd. Efallai hefyd eich bod yn cael anhawster cysgu.

Techneg ar gyfer ymdopi ag atgofion anodd

Pan mae’r meddwl yn teimlo fel ei fod yn y gorffennol, gallwn ddefnyddio ein synhwyrau i’n dwyn yn ôl i’r presennol.

• Edrychwch o’ch cwmpas am 5 peth
• Sylwch ar 4 sain
• Cyffyrddwch â 3 pheth (gall fod yn ddefnyddiol cario rhywbeth gyda chi sy’n eich gwneud i deimlo’n ddiogel e.e. pêl straen neu garreg fach)
• Sylwch ar 2 arogl sy’n bleserus i chi
• Blaswch 1 peth (e.e. gwm cnoi neu flas cryf arall)

Os oes gennych unrhyw broblemau gyda cholli arogl neu flas, cyfeiriwch at yr adran Colli Arogl a Blas.

Am wybodaeth bellach ar Anhwylder Straen Wedi Trawma yn dilyn salwch difrifol, trowch at:

• https://www.psychologytools.com/assets/covid-19/critical_illness_intensive_care_and_ptsd_en-gb.pdf

Os ydych yn profi problemau a allai fod yn PTSD nad ydynt wedi dechrau mynd ymhen tua 4 wythnos, dylech geisio help eich Meddyg Teulu neu unigolion eraill sydd ynghlwm wrth eich gofal iechyd.